Lai Châu, mảnh đất nghèo nhất của cả nước. Có đặt chân tới nơi đây, ta mới “thấm” hết được nỗi khó khăn vất vả mà đồng bào đang ngày đêm chung sống...



Bộ đội biên phòng tỉnh Lai Châu làm nhà trình tường giúp đồng bào nơi biên ải

Lai Châu, mảnh đất nghèo nhất của cả nước. Ở mảnh đất này nhiều bà con các dân tộc còn phải sống trong điều kiện không điện, không nước sạch, không có giao thông, không trạm y tế... Có đặt chấn tới mảnh đất này, ta mới “thấm” hết được nỗi khó khăn vất vả mà nhiều đồng bào ở đây đang ngày đêm vật lộn.

Những thửa ruộng bậc thang tầng tầng lớp lớp tới tận chân trời xanh. Những cung đường chênh vênh trên sườn núi cao chót vót. Dưới cái lạnh như cứa vào da thịt của mùa đông, ta cũng bắt gặp rất nhiều hình ảnh những đứa trẻ người Dao, người Mông địu củi. Tây Bắc còn rất hoang sơ, có ở đây ta mới thấm hết nỗi khó khăn vất vả của những người dân vùng biên và sự gắn bó tình quân dân nồng ấm.

Đường vào Sì Lở Lầu

6 giờ sáng, đồng chí Vũ Quang Mạo, Phó chủ nhiệm chính trị Bộ đội Biên phòng tỉnh Lai Châu đã gọi điện thông báo chuẩn bị lên đường. Sau 15 phút chuẩn bị tư trang, quần áo ấm, ba lô, máy ảnh… chúng tôi bắt đầu khởi hành.

Từ thị xã Lai Châu chúng tôi hướng đến Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ- đây là xã giáp ranh với Trung Quốc. Theo như bật mí của đồng chí Mạo thì hôm nay sẽ khai trương đài truyền thanh xã Sì Lở Lầu. Có một điều đặc biệt khi tới đất Lai Châu là không nên hỏi đi từ các địa danh này tới các địa danh khác cách nhau bao cây số. Bởi ở đây không có khái niệm về cây số mà thông thường mọi người vẫn rỉ tai nhau mất mấy giờ đồng hồ để tới nơi đó. Con đường chênh vênh trên các sườn núi, có đoạn lại khúc khuỷu rồi đổ dốc bất ngờ khiến những ai yếu bóng vía phải thót tim. Chốc chốc, bụi đất đá lại tung lên, bay mù mịt. Theo đồng chí Mạo thì hôm nay cũng là ngày diễn ra phiên chợ Dào San, chợ này chỉ họp vào buổi sáng ngày chủ nhật hàng tuần.



Phiên chợ của người vùng cao
Lúc này là 8 giờ sáng, chợ Dào San đã chật cứng. Ở đây tiếng còi ô tô không có trong khái niệm của đồng bào nên mặc dù có cố bóp inh ỏi thì đoàn chúng tôi cũng không thể nhúc nhích được. Tôi cố tranh thủ lúc tắc đường thò đầu ra khỏi xe để quan sát. Chợ Dào San hàng hóa cũng khá đa dạng và không khác các phiên chợ ở các vùng quê dưới xuôi là mấy. Tuy nhiên, chợ Dào San còn là nơi giao lưu văn hóa của các dân tộc Mông, Hà Nhì, Dáy, Thái và cả người Kinh ở vùng thấp lên.

Sau gần 30 phút phải nhờ tới sự can thiệp của các chiến sĩ biên phòng, xe chúng tôi cũng qua được khu vực đông đúc. Con đường mỗi lúc một nguy hiểm hơn và mỗi lúc một lên cao. Từ trên các đỉnh núi nhìn xuống, những thửa ruộng bậc thang xếp tầng tầng, lớp lớp vô tận trông như những bức tranh với nhiều màu sắc khác nhau. Theo đồng chí Mạo cho biết, Sì Lở Lầu theo tiếng dân tộc Dao có nghĩa là 12 tầng dốc.

“Đây là Đài truyền thanh xã Sì Lở Lầu"

Đó là lời đầu trong buổi phát thanh đầu tiên của Đài truyền thanh xã Sì Lở Lầu do cô Hoàng Thị Lý cũng lần đầu làm phát thanh viên, đọc vang vang giữa phiên "chợ sừng" ở vùng biên giới Việt- Trung. Gọi là "chợ sừng" bởi chợ ở Sì Lở Lầu chỉ họp nhằm ngày con trâu (sửu) và ngày con dê (mùi) trong 12 con giáp theo lịch âm. Vậy là cứ 6 ngày chợ họp một lần, có thể rơi vào ngày thường hoặc ngày nghỉ. Đài sẽ phát vào những phiên chợ bằng tiếng phổ thông, tiếng Dao và tiếng Quan Hỏa. Cô Lý kể, sáng nay cô phải tập mấy lượt trước khi đọc, lúc đọc những câu đầu tiên thấy hồi hộp lắm và có lẽ đó là những câu truyền cảm nhất.



Đài truyền thanh xã Sì Lở Lầu

Để chuẩn bị cho buổi phát thanh này, cả xã và đồn biên phòng phải mất gần 3 tháng vì cuối năm ai cũng bận rộn, người đi địa bàn, người lên huyện họp. Ông Tẩn Sài Đông- Bí thư Đảng ủy xã cùng Thượng tá Hoàng Minh Thành- Chính trị viên đồn biên phòng phải họp bàn với nhau mấy lần mới xong. Để trụ sở của Đài được đặt ngay trong căn phòng ngủ nhỏ bé của Lý, ông Đông cũng phải có mấy nhời với cô. Ông Đông bảo: "Giờ địa điểm cho Đài chưa có. Phòng của cháu là tiện nhất vì cháu ở có một mình, lại bên cạnh ủy ban xã và cũng gần chợ. Đặt ở đây cháu vừa trông coi vừa quản lý luôn". Thế là lục tục Lý dọn nửa cái phòng để làm đài phát thanh xã. Cô nói, có Đài xã ở trong phòng ngủ, cuộc sống riêng tư không vì thế mà bị xáo trộn, ngược lại cô rất vui vì tiếng nói của mình được nhiều người nghe thấy.

Thượng tá Hoàng Minh Thành cho biết, chương trình phát thanh gồm các nội dung chính là: Điểm tin trong tuần; Gương người tốt, việc tốt; Chính sách pháp luật; An ninh trật tự. Trong buổi phát thanh đầu tiên, bà con được nghe tin về triển khai xây dựng nhà Đại đoàn kết ở khu vực biên giới tỉnh Lai Châu. Đến ngày 16/12, Đồn đã bàn giao 2 nhà Đại đoàn kết cho 2 hộ: ông Phàn Chin Pào ở bản Thà Giàng xã Sì Lở Lầu rộng 60m2 và ông Lồ A Gỏa bản Tỷ Phùng xã Ma Lý Chải rộng 40m2. Tiếp đến là tin An ninh trật tự về những trường hợp phụ nữ xuất cảnh trái phép; rồi đến tin Chính sách pháp luật về những quy định trong Nghị định 34 của Chính phủ về Quy chế khu vực biên giới đất liền nước CHXHCN Việt Nam. Nếu so ra thì buổi phát thanh đầu tiên chưa có tin về Gương người tốt, việc tốt. Buổi phát thanh này cũng chưa có bản tin bằng tiếng Quan Hỏa vì anh Phàn Vần Khai người thạo thứ tiếng này đang đi công tác vắng.



Hai phát thanh viên của Đài truyền thanh xã Sì Lở Lầu

Đài truyền thanh xã Sì Lở Lầu có 3 "phát thanh viên bất đắc dĩ". Lý vốn là kế toán xã được tăng cường sang. Một phát thanh viên nữ nữa là cô giáo Hoàng Thị Ngân, người Thái, dạy các môn xã hội ở Trường THCS Sì Lở Lầu đọc bản tin tiếng phổ thông thay phiên cho Lý. Còn lại anh Phùng Vần Hào- cán bộ văn phòng xã, người Dao ở Sì Lở Lầu đang chăm chú đọc bản tin bằng tiếng Dao.

Khi đài đang phát chương trình đầu tiên, chúng tôi đến một số hộ dân ở bản gần đấy. Ông Tẩn Phù Quẩy nhà bán hàng ăn trong chợ, tạm ngừng tay múc cơm canh cho khách, cười nói: "Đài nói tiếng Dao rõ lắm! Cũng hay đấy! Tuyên truyền thế dân chúng nó biết nhiều quy định hơn. Có xen thêm ca nhạc thì sẽ hay hơn nữa. Dân cũng muốn biết cách làm ra kinh tế nữa!"... Đúng 11 giờ , cô giáo Ngân kết thúc buổi phát thanh. Ngay sau đó, anh Hào tiếp bằng một câu tiếng Dao: "Đài truyền thanh triệt Nhị Lao Sì thảo nay mây lừu. Xiên hăm tháo mử toại" nghĩa là "Đài truyền thanh Sì Lở Lầu tạm dừng ở đây. Thân ái chào các bạn!".

Ông Tẩn Phủ Hộ, Chủ tịch xã Sì Lở Lầu cho hay, để chuẩn bị cho đài phát thanh xã được tốt thì xã và bộ đội biên phòng đã thống nhất với nhau thành lập đài truyền thanh. Kinh phí để cho đài có thể chạy được cũng phải đầu tư mất gần 30 triệu. Mặc dù con số đó còn rất khiêm tốn cho đài nhưng lại là vô cùng ý nghĩa với đồng bào các dân tộc vùng biên. Qua đài phát thanh, chúng tôi có thể tuyên truyền phổ biến về luật pháp cho bà con vùng biên và động viên bà con lao động sản xuất. Phạm vi phát sóng của đài có thể đạt 10km.

Tình quân dân nơi biên ải

Muốn làm quen với các cô giáo trẻ có khó không? Chúng tôi hỏi các chiến sỹ biên phòng- Quá dễ, khi gặp các cô, anh chỉ cần nói: "Cho hai cái phát nương gặp nhau". Cứ theo cách đó, vừa gặp các cô giáo ở Trường THCS Sì Lở Lầu, chúng tôi tự tin đòi "Cho hai cái phát nương gặp nhau"- nghĩa là bắt tay nhau. Các cô giáo trẻ người Dao nhìn chúng tôi vẻ rất ngạc nhiên, rồi cứ ôm nhau cười rúc rích. - Các anh bị mấy anh biên phòng trêu rồi! Là sao? Chuyện là thế này, một cô kể: "Có chàng trai và thiếu nữ người Dao đi phát nương, hai cái nương ở cạnh nhau, hai người vốn đã thầm yêu, trộm nhớ. Đến một hôm, nhân lúc nghỉ, chàng trai mạnh dạn tỏ tình với cô gái: Này, chúng mình cho hai cái phát nương gặp nhau đi. Sau khi hai cái phát nương đã gặp nhau, chàng trai mạnh dạn lấn tới: Mình lại cho hai cái... ăn cơm gặp nhau đi...và...". Nghe đến đấy tất cả cùng nhau phá lên cười. Thế là chúng tôi và các cô giáo người Dao ở Sì Lở Lầu đã trở thành người bạn quen.



Những đứa trẻ người Dao địu củi ra chợ bán

Trước đó, chúng tôi đã nghe các chiến sỹ biên phòng kể về các cô giáo cắm bản ở Sì Lở Lầu với thái độ đầy trân trọng và nể phục. Hầu hết các cô đều ở độ tuổi đôi mươi, nhiều cô gia đình ở dưới xuôi, lên đây ban đầu cũng chỉ là để thử sức trẻ, đi cho biết... nhưng ở miết rồi, nhiều cô không muốn về nữa. Vậy ở đây có gì hấp dẫn đã níu kéo các cô ở lại? Sì Lở Lầu là một trong những xã nghèo nhất nước, đường sá đi lại cực kỳ khó khăn, mùa khô còn đỡ, chứ mùa mưa, có tháng xã bị cô lập hoàn toàn với bên ngoài; ngày nắng thì nóng chảy mật, khi giá rét thường có sương muối, thậm chí cả tuyết... Nói tóm lại là chẳng có gì sung sướng, thi vị đáng để các cô giáo trẻ dưới xuôi lên có thể đánh đổi cả tuổi xuân ở nơi miền biên viễn khắc nghiệt này. Vậy nhưng nhiều cô vẫn trụ lại, không muốn về quê nữa. Lý do ư, chúng em cũng chẳng biết nữa- các cô tâm sự- có lẽ do bọn em quá yêu thương lũ trẻ ở đây mất rồi! Những hôm trời rét 3- 4oC, nhìn các em quần áo phong phanh, đi bộ mấy giờ đường núi mới tới được lớp, mặt mũi tím tái, thương các em quá, nhiều cô đã bật khóc. Mà cũng chỉ học được dăm bữa, các em lại bị gia đình bắt đi kiếm củi, chăn trâu, làm nương... Thế là các cô lại phải lặn lội đến từng nhà, thuyết phục, động viên bố mẹ bọn trẻ cho bọn trẻ tiếp tục theo học. Cuộc chiến giằng co giữa đói nghèo, học và thất học gian khổ là thế, nhưng khi chúng tôi hỏi chuyện, chẳng cô giáo nào kêu khó, kêu khổ, ngược lại các cô khen các chiến sỹ biên phòng hết lời: Chẳng việc gì ở xã vùng biên này là không tới tay các chiến sỹ biên phòng- các cô giáo trẻ kể. Từ xây dựng hệ thống chính trị, phòng, chống tội phạm, chống buôn lậu, buôn bán phụ nữ, trẻ em... đến khám chữa bệnh, giúp dân làm kinh tế, việc gì cũng thấy có bóng áo xanh ở đó. Ví như chuyện giúp dân xóa đói giảm nghèo, đồn biên phòng đã thành lập hẳn một tổ công tác phụ trách lĩnh vực này, cử cán bộ, chiến sỹ về dưới xuôi năm lần bảy lượt tìm bằng được giống lúa thích hợp với chất đất Sì Lở Lầu, học cách chăm sóc... đến nay trong xã đã có nhiều hộ một năm trồng được hai vụ lúa nước (trước chỉ trồng 1 vụ lúa trên ruộng bậc thang), năng suất tăng gấp đôi. Cũng nhờ tổ xóa đói giảm nghèo, nhiều hộ dân biết cách đào ao nuôi cá, chăn thêm lợn, bò, trồng thêm thảo quả, đã có hộ thu được hàng trăm triệu đồng/năm... Các cô giáo trẻ, các chiến sỹ biên phòng dưới xuôi lên giúp dân làm kinh tế, giữ gìn an ninh chính trị, dạy cái chữ, giữ gìn vệ sinh môi trường, bỏ dần những hủ tục lạc hậu... ngược lại dân giúp họ dựng trường lớp, sửa chữa lại đồn biên phòng, cùng nhau xây dựng thế trận an ninh nhân dân. Những câu chuyện cảm động về tình nghĩa quân dân ở đây có kể cả ngày cũng không hết...

Việt Báo (Theo Công luận)

Anh kiu hiểu biết về Lai Châu nhỉ? Vậy mà em tuổi còn trẻ mà chẳng biết cái gì về Lai Châu

Miss U đã viết:

Anh kiu hiểu biết về Lai Châu nhỉ? Vậy mà em tuổi còn trẻ mà chẳng biết cái gì về Lai Châu

nói thật anh không phải người Lai Châu đâu
anh thíc lai châu hơn quê anh =)*

sao toàn chữ thế ko có ảnh à anh

Thế a ng ở đâu thế?

anh Ở Yên Bái có 2 hộ khẩu =)~

ảnh à ừ hôm nào anh nhờ người gửi rồi a post lên sau =)

yêu anh á không cần đâu anh chưa chán gái thíc trai em àk

Em có bảo thích a đâu nhờ
Em thấy a post bài về Lai Châu nên em nhớ ng yêu cũ mà

không sao
mà sao lại nhớ người yêu ?